Katedra prawosławna w Aradzie
Arad jest jednym z głównych miast w zachodniej Rumunii, wraz z Timisoara na południu i Oradea na północy. Należy do regionu Banat , powiatu Arad i graniczy z Węgrami, co wyjaśnia znaczenie etnicznej społeczności węgierskiej. Droga E-68 łącząca Rumunię z Węgrami służy jako kanał dla znacznego ruchu samochodowego.
Arad ma w rzece Mures idealny akompaniament, aby dać odrobinę elegancji do centrum miasta, którego parki wypełniają się w gorące lata. Po jednej stronie rzeki znajduje się stare miasto, historyczne centrum z cytadelą. Po drugiej stronie znajduje się Uj Arad, czyli Arad Nou, nowa dzielnica, która wyrosła z tureckiego osiedla podczas oblężenia miasta.
Średniowiecze umieściło Arad na mapie, kiedy Tatarzy oblegli miasto w XII wieku.Po osiedleniu się przystąpili do obwarowania miasta murami w pobliskich miastach Soimos, Syria i Dezna. Nie byli wystarczająco silni, aby zapobiec kolejnemu najazdowi, tym razem Osmanów, którzy okupowali miasto od 1551 do 1699 roku, kiedy to pokój w Karlowitz położył kres tureckiemu panowaniu w Aradzie.
Kolejne umocnienia cytadeli w latach 1763-1783 miały decydujące znaczenie w wydarzeniach związanych z uzyskaniem przez Węgry niepodległości od cesarstwa austriackiego w 1849 r. Jednak rosyjskie wsparcie dla tych ostatnich doprowadziło do egzekucji głównych przywódców insurekcji, 13 generałów wodzirejów, których pamięć żyje w miejskim pomniku 13 męczenników z Aradu.
Arad nie był politycznie częścią Rumunii aż do 1920 roku, kiedy to traktaty o reorganizacji terytorialnej z czasów I wojny światowej zmusiły Węgry do odstąpienia obszaru zajmowanego obecnie przez zachodnią Rumunię.
Cytadela Arad
Co zobaczyć w Aradzie
Najbardziej autentycznym elementem Aradu, i tym, który niestety wciąż nie ma daty jego odbudowy w duży kompleks muzealny, jest cytadela .
Ogromny plac budowy, sponsorowany przez cesarzową Marię Teresę z Hausburga, powstał dzięki pomocy więźniów, którzy wzorowali się na projekcie Ferdynanda Philippa Harscha, który z kolei czerpał z francuskiego projektu architekta i inżyniera Vaubana.
Cytadela ma kształt sześcioramiennej gwiazdy, z koncentrycznymi bastionami wzmacniającymi, w tym zalaną fosą, która pełniła funkcję okopu. Brama główna i budynki były w stylu barokowym. Oprócz tego, że była twierdzą, funkcjonowała jako jedno z największych więzień wojskowych w Cesarstwie Austro-Węgierskim. Obecnie zarządza nim wojsko, choć uzgodniono przekazanie go gminie w celu umieszczenia w nim atrakcji turystycznej podobnej do cytadeli w Nis w Serbii. Choć nie jest jeszcze obiektem światowego dziedzictwa Unesco, to znajduje się na liście miejsc, które mogłyby stanowić część tak zasłużonego skarbu ludzkości.
Ratusz w Aradzie
Jak wspomniano wyżej, nowe miasto znajduje się po drugiej stronie rzeki, gdzie przez Arad przebiegają bulwary z głównie XIX-wieczną zabudową. Jednym z najwybitniejszych jest ratusz (neorenesansowy 1872-1874), przy ulicy B-Dul Revolutiei, na zagospodarowanym placu, z wieżą zegarową, która przewodniczy zespołowi monumentalnemu.
Jeśli pójdziemy tą samą ulicą do jednego z jej końców, znajdziemy Stary Teatr (1817, jeden z pierwszych w Rumunii), w pobliżu pomnika rumuńskich żołnierzy poległych w wyzwoleniu Transylwanii – podczas II wojny światowej – oraz dom-muzeum pisarza Lazara.
Godne uwagi są również dwie katedry , prawosławna i katolicka. Pierwszy z nich poświęcony jest św. Janowi Chrzcicielowi i jest neobarokowy z drugiej połowy XIX wieku, z freskami w stylu bizantyjskim. Katolicka katedra imponuje wielkością swojego sklepienia.
Możemy również odwiedzić Pałac Kultury (Palatul Cultural), w stylu eklektycznym, z wpływami secesyjnymi oraz kościół luterański, (1906) znany jako biserica roşie (czerwony kościół).
Obszar otaczający Arad
W pobliżu Aradu możemy zrobić wycieczki do Syrii, Lipova z kąpielami termalnymi i ruinami Soimos, oraz Paulis, ciekawe do poznania win, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnego wina, zwanego Podgoria.
